روغن موتور سه وظیفه حیاتی دارد که عبارتاند از:
- روانکاری
- خنک کردن
- تمیز کردن
1- روانکاری قطعات
بهطورکلی، زمان دقیقی برای تعویض روغن نمیتوان ذکر کرد که برای همه خودروها صدق کند زیرا این زمان بسته به نوع روغن، شرایط رانندگی و نوع پیشرانه میتواند متفاوت باشد. بهعنوانمثال، کسانی که بیشتر در ترافیک رانندگی میکنند و زمان زیادی خودرو را در حالت سکون روشن نگه میدارند، برای تعویض روغن صرفاً نباید به میزان کارکرد اکتفا کرد و باید زودتر از موعد مقرر برای تعویض روغن اقدام کنند. همچنین خودروهایی که بیشتر در محیطهای آلوده و پر گردوخاک تردد دارند زودتر به تعویض روغن نیاز خواهند داشت.
گاهی برخی از تعویض روغنیها برای تخلیه روغن از دستگاه مکش روغن از بالا استفاده میکنند اما بهتر است روغن از طریق کارتل تخلیه شود تا تمام رسوبات خارج شوند.
سخن پایانی
علاوه بر این، همانطور که اشاره شد، نوع موتور هم در این موضوع دخیل است زیرا در پیشرانههای توربوشارژ به دلیل حساسیت بالاتر، روغن باید زودتر از موتورهای تنفس طبیعی عوض شود؛ و درنهایت، زمان تعویض روغن به نوع روغنی که استفاده میشود هم بستگی دارد زیرا هرچند بهطورمعمول هر 5 تا 7 هزار کیلومتر بهعنوان زمان مناسب تعویض روغن اعلام میشود اما برخی روغنها در بازار موجود است که حتی تا 15 هزار کیلومتر هم نیازی به تعویض نخواهند داشت.
نشانههای فرارسیدن زمان تعویض روغن موتور
خیلیها معتقدند سیاه شدن روغن نشانه خراب شدن و یا از دست رفتن خاصیت آن است اما این تصور اشتباهی است زیرا روغن موتور بهمرور به دلیل جذب دودهها و رسوبات پیشرانه، سیاه خواهد شد. این یعنی تغییر رنگ روغن پس از مدتی نشانه خوبی است زیرا نشان میدهد که روغن بهخوبی به وظیفه تمیزکاری خود در موتور عمل کرده است؛ بنابراین، تیره شدن رنگ روغن همیشه الزاماً بهمنزله فرارسیدن زمان تعویض آن نیست. این در حالی است که خیلیها فکر میکنند تیره شدن رنگ روغن موتور همیشه نشانه فرسودگی یا اشباع شدن بیشازحد روغن موتور از آلایندهها است اما تغییر رنگ روغن موتور میتواند ناشی از عواملی نظیر سیکل طبیعی گرم و سرد شدن روغن موتور و یا ذرات دوده موجود در موتور باشد.
نکات مهم در زمان تعویض روغن موتور
اگر هنگام کار کردن پیشرانه صدای ضربههای متوالی از آن شنیده میشود، علت آن ممکن است روغن کهنه و کثیفی باشد که نهایتاً میتواند منجر به خراب شدن یاتاقانهای متحرک شود. این مشکل باعث لرزش پیشرانه هنگام درجا کار کردن شده و با افزایش دور موتور، صدای ضربات بلندتر خواهد شد.
4- روشن شدن چراغ روغن
همانطور که گفتیم، بهطور دقیق نمیتوان زمانی برای تعویض روغن اعلام کرد و این زمان بسته به عوامل مختلفی که ذکر شد میتواند متفاوت باشد؛ بنابراین، برای فهمیدن زمان مناسب تعویض روغن موتور خودروی خود، بهتر است به نشانهها و علائمی توجه کنید که در ادامه خواهیم گفت.
1- صدای سوپاپ هنگام روشن شدن موتور
وقتی سطح روغن موتور کاهش پیدا کرده و فشار روغن داخل موتور آنقدر پایین آمده باشد که پیشرانه نتواند بهدرستی کار کند، چراغ روغن روشن خواهد شد. روشن شدن این چراغ را هرگز نادیده نگیرید زیرا میتواند آسیبهای بزرگی به قطعات مختلف موتور وارد کند.
آیا سیاه شدن روغن موتور نشانهای برای تعویض آن است؟
بهطورکلی، روغن باکیفیت و تمیز عملکرد خودرو را بهبود میبخشد و عمر موتور را افزایش میدهد. بسیاری از رانندگان صرفاً به میزان کارکرد خودرو بهعنوان معیاری برای تعیین زمان تعویض روغن خود متکی هستند، اما عوامل دیگری مانند کیفیت روغن، سن خودرو و نحوه رانندگی نیز در این امر بسیار نقش دارند.