درواقع عدد اکتان نشانگر میزان کیفیت و نحوه عملکرد بنزین است و هرچه این عدد بالاتر باشد موتور عملکرد و بهتری خواهد داشت. پیشرانه خودروهای مدرن به بنزینی با اکتان بالا نیاز دارد زیرا ضریب تراکم این پیشرانهها بالا است و استفاده از بنزین اکتان پایین مشکلی که به آن ناک زدن گفته میشود را به دنبال خواهد داشت. بنزین با توجه به عدد اکتان معمولاً به دو دسته معمولی و سوپر تقسیم میشود که اکتان بنزین معمولی 87 و اکتان بنزین سوپر 95 است. استفاده از بنزین سوپر در موتورهای جدید و خصوصاً نمونههای توربوشارژ ضروری است اما در صورت در دسترس نبودن این نوع بنزین میتوان با استفاده از مکمل بنزین، عدد اکتان بنزین معمولی را به سوپر نزدیک کرد.
تفاوت فرمول بنزین و گازوئیل
بنزین مایعی قابل اشتعال از مشتقات نفت خام است که بیشتر بهعنوان سوخت در پیشرانههای درونسوز استفاده میشود. البته این ماده به خاطر قابلیت رقیق کردن رنگ بهعنوان حلال هم مورداستفاده قرار میگیرد. بخش عمدهای از فرمول بنزین را مجموعه مواد آلی مثل هیدروکربنهای سبک دارای ۴ تا ۱۲ اتم کربن تشکیل میدهند. این هیدروکربنها از تقطیر جزءبهجزء نفت خام و ترکیب با ایزواکتان و هیدروکربنهای آروماتیک بنزن و تولوئن به دست میآیند. هیدروکربنهایی مانند پارافین، نفتن و اولفین در بنزین موجود هستند. علاوه بر اینها معمولاً مقداری ناخالصی در بنزین وجود دارد و مواد دیگری مانند رنگ یا ترکیبات دارای اکسیژن مثل اتانول هم به دلایل مختلف به بنزین افزوده میشوند.
پیش از اختراع موتورهای درونسوز در نیمههای قرن نوزدهم، بنزین در بطریهای کوچک برای کشتن شپش و تخم آن عرضه میشد اما این روش به دلیل خطر شعلهور شدن و همینطور ایجاد حساسیت پوستی برای مدت طولانی مورد استفاده قرار نگرفت. این سوخت اولین بار در آلمان بنزین نامیده شد که این نام از ماده شیمیایی بنزن گرفته شده است.
بنزین اساساً از ترکیب هیدروکربنهایی با طول ۷ (هپتان) یا ۸ (تری متیل پنتان) درست میشود درحالیکه گازوئیل ترکیبی از هیدروکربنهای نفتی در بازه 8 (اکتان) تا ۲۱ (اوندو دکان) را شامل میشود. فرمول شیمیایی بنزین C8H18 و فرمول شیمیایی گازوئیل C12H23 است. به دلیل اینکه گازوئیل درصد بیشتریاتم کربن در هر مولکول دارد (تقریباً معادل ۱۳ درصد بیشتر از بنزین) CO2 یا دیاکسید کربن تولید میکند. بااینحال، از نظر محتوای انرژی گازوئیل در جایگاه بالاتری نسبت به بنزین قرار میگیرد. محتوای انرژی بنزین برابر با ۳۳.۷ مگاژول در هر کیلوگرم و گازوئیل برابر ۳۶.۷ مگاژول در هر کیلوگرم محاسبه میشود. درنتیجه سوخت گازوئیل به میزان ۱۶ درصد از بنزین در این زمینه جلوتر است.
نقطه خود احتراقی بنزین در بازهای بین 247 تا 280 درجه سانتیگراد است اما بهمنظور احتراق کامل سوخت و اکسیژن در موتور خودرو به جرقه خواهد بود. در سوی دیگر نقطه خود احتراقی گازوئیل برابر با ۲۱۰ درجه سانتیگراد است و نیاز به جرقه برای آتشگیری ندارد. در موتورهای دیزلی تنها از افزایش فشار سوخت برای ایجاد انفجار استفاده میشود.
عدد اکتان مقیاسی برای نشان دادن مقاومت بنزین در برابر گرما، فشار و احتراق خودبهخود (بدون جرقه) است. هر چه عدد اکتان بیشتر باشد، بنزین در مقابل پدیده احتراق مخرب ناشی از فشار و گرما مقاومتر خواهد بود و احتراق بهتری خواهد داشت.